ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ผลของระดับความชื้นของเมล็ดที่มีต่อคุณภาพในการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพิเศษและข้าวโพดผักอ่อนรังสิต 1 ในกระป๋องปิดผนึกภายใต้อุณหภูมิห้อง

ดวงอร อริยพฤกษ์

วิทยานิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (เกษตรศาสตร์) สาขาพืชไร่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2529. 95 หน้า.

2529

บทคัดย่อ

การศึกษาผลของระดับความชื้นของเมล็ดที่มีต่อคุณภาพในการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพิเศษและข้าวโพดผักอ่อนรังสิต 1 ในกระป๋องปิดผนึกภายใต้อุณหภูมิห้อง ดำเนินการ ณ ห้องปฏิบัติการเมล็ดพันธุ์ ภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ห้องปฏิบัติการเมล็ดพันธุ์ สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และสถานีทดลองข้าวโคกสำโรง อำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี ระหว่างเดือนสิงหาคม 2527 ถึงเดือนตุลาคม 2528 โดยนำเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพิเศษและข้าวโพดผักอ่อนรังสิต 1 มาแบ่งระดับความชื้นออกเป็น 4 ระดับคือ 8.27, 9.40, 10.48 และ 11.59 เปอร์เซ็นต์ สำหรับข้าวโพดหวานพิเศษ 8.68, 8.58, 10.80 และ 11.86 เปอร์เซ็นต์ สำหรับข้าวโพดผักอ่อน นำไปหาเปอร์เซ็นต์ความงอกและประเมินความสามารถในการเก็บรักษาเป็นเมล็ดพันธุ์โดยการเร่งอายุ พบว่าที่ระดับความชื้นเดียวกัน เมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพิเศษจะมีความงอกต่ำและเก็บรักษาได้ในระยะเวลาสั้นกว่าเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดผักอ่อน ความงอกของเมล็ดและความสามารถในการเก็บรักษาโดยการเร่งอายุของเมล็ดมีความสัมพันธ์กัน จากนั้นนำเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดทั้ง 2 ชนิดที่มีความชื้น 4 ระดับนี้บรรจุลงกระป๋องทำการปิดผนึกด้วยขี้ผึ้งแล้วเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิห้องต่อไป

ระหว่างเดือนกันยายน 2527 ถึงเดือนตุลาคม 2528 ได้นำเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดทั้ง 2 ชนิดที่มีความชื้น 4 ระดับนี้มาศึกษาถึงคุณภาพของเมล็ด อันได้แก่ ความชื้นของเมล็ด ความงอกของเมล็ด ความแข็งแรงของเมล็ดด้วยวิธีการ 3 แบบคือ ดรรชนีการงอกของเมล็ด ความยาวของส่วนยอด และน้ำหนักแห้งของต้นกล้า หลังการเก็บรักษาทุกเดือนจนครบ 12 เดือน และความงอกในไร่ตลอดจนความสูงต่อต้น หลังการเก็บรักษา 3, 6, 9 และ 12 เดือน จากการทดลองพบว่าเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดหวานพิเศษที่ความชื้น 8.27 และ 9.4 เปอร์เซ็นต์ และเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดผักอ่อนทุกระดับความชื้นมีความงอกสูงสำหรับใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ตลอดระยะเวลา 12 เดือนที่เก็บรักษาความงอกของเมล็ด ดรรชนีการงอกของเมล็ด ความยาวของส่วนยอด และน้ำหนักแห้งของต้นกล้า มีความสัมพันธ์กัน และยังมีความสัมพันธ์กับความงอกในไร่และความสูงต่อต้นด้วย แต่ไม่มีความสัมพันธ์กับความชื้นของเมล็ด ดังนั้น ถ้าจะทำการเก็บรักษาเมล็ดข้าวโพดหวานพิเศษและข้าวโพดผักอ่อนรังสิต 1 ในกระป๋องปิดผนึกหรือภาชนะปิดผนึกชนิดอื่น ๆ ไว้ใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ในฤดูปลูกต่อ ๆ ไป ควรทำการเก็บรักษาเมล็ดเมล็ดข้าวโพดหวานพิเศษและข้าวโพดผักอ่อนรังสิต 1 ที่มีความชื้นไม่เกิน 10 เปอร์เซ็นต์ เพราะถ้าเก็บรักษาเมล็ดที่มีความชื้นสูงมากเกินไป ความงอกและความแข็งแรงของเมล็ดจะต่ำ ทำให้เก็บรักษาได้ไม่นานและเป็นผลเสียต่อการใช้เป็นเมล็ดพันธุ์