ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

การยืดอายุการเก็บรักษาผักบุ้งจีน (Ipomoea aquatica Forsk.)

พัชราภรณ์ แสงโยจารย์

วารสารคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 24, 1 (ม.ค.-มิ.ย. 2540) 32-40.

2540

บทคัดย่อ

จากการทดลองผลของ benzyladenine (BA) และ gibberellic acid (GA₃) ในระดับความเข้มข้น 20 ppm. และ 30 ppm. และผลของวัสดุห่อหุ้มชนิด polyethylene (PE) และ polyvinyl-chloride (PVC) ต่อการเก็บรักษาผักบุ้งจีน (Ipomoea aquatica Forsk.) ใน 3 ระดับอุณหภูมิคือ อุณหภูมิห้อง (27-34^o ซ.) ที่ความชื้นสัมพัทธ์ 75-78 %, ที่อุณหภูมิ 12 ± 3^o ซ. และ 18 ± 3^o ซ. ที่ความชื้นสัมพัทธ์ 83-85 % โดยใช้เกณฑ์การเปลี่ยนสภาพเป็นใบเหลือง 30 % ของใบเขียวทั้งหมด และการสูญเสียน้ำหนัก 10 % ของน้ำหนักสดเป็นขั้นต่ำสุดที่จะมีการวางขายในตลาดขายปลีก พบว่าผักที่พ่น BA หุ้มด้วย PE เก็บรักษาที่ 12 ± 3^o ซ. มีอายุการเก็บรักษานานที่สุดคือ 12 วัน ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงคุณภาพไปจากผักบุ้งจีนในวันเริ่มต้นทดลองคือ ใบเปลี่ยนจากสีเขียว (7.5 GY 3/6) เป็นสีเหลือง (5 Gy 4/8) 19 % ของใบเขียวทั้งหมดโดยเทียบสีกับ Munsell’s colour chart และมีปริมาณสารต่าง ๆ ในต้นต่างไปจากผักบุ้งจีนสดดังนี้คือ มีปริมาณวิตามินซี 41.25-53.44 %, เบต้า-แคโรทีน 68.8-70.07 %, คลอโรฟิลล์ 80.10-82.69 % และมีการสูญเสียน้ำหนัก 2.35-3.99 % ของน้ำหนักสด ซึ่งมีค่าไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วน Total Soluble Solids (TSS) มีค่าคงเดิม ชุดการทดลองที่เก็บได้นาน รองลงมาจากผักบุ้งจีนที่พ่นด้วย GA₃ หุ้มด้วย PE เก็บรักษาที่ 12 ± 3^o ซ. มีอายุการเก็บรักษา 10 วัน ส่วนชุดทดลองที่พ่น BA หรือ GA₃ ห่อหุ้มด้วย PE หรือ PVC เก็บรักษาที่อุณหภูมิห้อง มีอายุการเก็บรักษา 2 วัน สำหรับชุดควบคุมมีอายุการเก็บรักษาเพียง 6 ชั่วโมง เพื่อเปรียบเทียบการยืดอายุการเก็บรักษาของแหล่งผักบุ้งจีนพบว่าผักที่ได้จากการเพาะปลูกเองมีอายุการเก็บรักษาได้นานประมาณ 2 เท่าของผักบุ้งจีนที่ซื้อมาจากตลาดขายส่ง

จากการทดลองนี้พบว่าการลดอุณหภูมิลงจะทำให้อายุการเก็บรักษานานขึ้น และการรักษาความชื้นให้แก่ผักโดยการห่อหุ้มด้วยพลาสติกฟิล์มชนิด PE หรือ PVC แล้วเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำจะทำให้สามารถเก็บรักษาได้ดีที่สุด ส่วนฮอร์โมนพืชเป็นปัจจัยที่มีผลเสริมต่อการยืดอายุการเก็บรักษา