ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ความสัมพันธ์ของพฤติกรรมการสุกของผลมะม่วงพันธุ์เขียวเสวย (Mangifera indica L. cv. Keaw Sawaey) กับขนาดของรูเจาะบนพลาสติกบางที่ใช้หีบห่อ

พรรณนิภา สีมาวงษ์

วิทยานิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สาขาวิชาชีววิทยา) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2540. 79 หน้า.

2540

บทคัดย่อ

จากการศึกษาหาอัตราการหายใจของผลมะม่วงเขียวเสวยที่เก็บรักษาภายใต้สภาพบรรยากาศที่ดัดแปลง (modified atmosphere, MA) โดยวิธีวัดการสะสมปริมาณของ CO₂ และการลดปริมาณของ O₂ ภายในภาชนะบรรจุปิดสนิท (close system) แล้วนำมาคำนวณหาอัตราการเปลี่ยนแปลงนี้ โดยใช้สมการทางคณิตศาสตร์ เพื่อเปรียบเทียบอัตราการหายใจภายใต้ MA ที่อุณหภูมิ 13^OC ของมะม่วงที่ระดับความแก่ 70 %, 80 % และ 90 % หลังจากการเก็บรักษา 1 วัน , 18 วัน และ 32 วัน พบว่าในช่วง 3 สัปดาห์แรกของการเก็บรักษา ความแก่ต่างระดับกันไม่มีผลต่ออัตราการหายใจของมะม่วง แต่เมื่อถึงสัปดาห์ที่ 4 มะม่วงแก่ 90 % มีแนวโน้มจะมีอัตราการหายใจสูงกว่ามะม่วงที่ความแก่ระดับอื่น ๆ และอัตราการหายใจภายใต้ MA จะเพิ่มขึ้นเป็นลำดับ หลังการเก็บรักษา

พฤติกรรมการสุกและการเปลี่ยนแปลงคุณภาพของมะม่วงเขียวเสวยที่เก็บรักษาภายใต้สภาพ MA ได้ศึกษาโดยนำมะม่วงแก่ 70 % มาหีบห่อด้วยการใช้ฟิล์มพลาสติกชนิด polypropylene (PP) หนา 0.04 mm ไม่เจาะรู , เจาะรูขนาด 0.3, 0.5, 0.6, 0.7, 1.0, 1.5, 3.0 mm ห่อด้วยฟิล์มพลาสติกชนิด polyvinyl chloride (PVC) หนา 0.01 mm และฟิล์มพลาสติกชนิด biaxially polypropylene (Cryovac MYP 8 CF 20) โดยห่อผลรวมทั้งถาด 3 ผลต่อถาด เก็บที่อุณหภูมิ 13^OC ความชื้นสัมพัทธ์ 88 - 89 % แล้ววัดการเปลี่ยนแปลงก๊าซภายในหีบห่อ วัดการเปลี่ยนแปลงคุณภาพของผลทางกายภาพ ทางเคมี พฤติกรรมการสุก และอายุการเก็บรักษา พบว่าการสะสมของก๊าซในหีบห่อขึ้นอยู่กับขนาดของรูและอัตราการซึมผ่านฟิล์ม (permeability) ของก๊าซ ในชุดที่ห่อฟิล์ม PP ปริมาณก๊าซ CO₂ และ O₂ จะสัมพันธ์กับขนาดของรูเจาะ เมื่อเปรียบเทียบกับชุดที่ห่อฟิล์ม PVC พบว่าฟิล์ม PP ที่เจาะรูขนาด 0.7 mm ที่ทำให้ O₂ ในหีบห่อมีระดับเท่ากับ จะมีระดับ CO₂ ที่สะสมมากกว่า แสดงว่าฟิล์ม PVC ยอมให้ก๊าซ CO₂ ผ่านได้ดีกว่าฟิล์ม PP ที่เจาะรูที่ทำให้ระดับ O₂ เท่ากันดังกล่าว ส่วนชุดที่ใช้ Cryovac perforated film นั้น มีจำนวนรูมากพอจนไม่มีการสะสมของก๊าซในหีบห่อ

มะม่วงที่ห่อฟิล์ม PP ไม่เจาะรู และเจาะรูขนาด 0.3 mm ระดับ O₂ ต่ำกว่า 1.8 % และ CO₂ สูงกว่า 17.7 % สภาพบรรยากาศดัดแปลงในระดับนี้ พบว่ามีการรักษาความแน่นเนื้อชะลอการเปลี่ยนแปลงสีเนื้อและการเพิ่มขึ้นของปริมาณของแข็งที่ละลายน้ำได้ มีผลให้มะม่วงไม่สุกตลอด 31 วัน แต่มีกลิ่นหมักเกิดขึ้นเมื่อวิเคราะห์ในวันที่ 12 ชุดที่ใช้ฟิล์ม PP ขนาด 0.5-3.0 mm ชุดห่อฟิล์ม PVC และชุดใช้ Cryovac perforated film มะม่วงยังแสดงลักษณะผลสดได้นาน 16 วัน หลังจากนั้นบางผลจะแสดงอาการห่าม เนื้อด้านในยุ่ย สีเหลืองปรากฏขึ้นชัดเจน ในหีบห่อที่มีการสะสมของ CO₂ สูง ส่วนชุดที่ห่อด้วย Cryovac perforated film ซึ่งไม่มีการสะสมของก๊าซ จะยังคงแสดงลักษณะผลดิบจนถึงวันที่ 31 หลังการเก็บรักษา