ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ผลของวันปลูกและช่วงการเก็บเกี่ยวที่มีต่อคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลืองในสภาพไร่นา

อรรณพ กสิวิวัฒน์

วิทยานิพนธ์ (วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต เกษตรศาสตร์ (สาขาวิชาเกษตรศาสตร์เชิงระบบ)) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2532. 87 หน้า.

2532

บทคัดย่อ

            การศึกษาผลของวันปลูกและช่วงการเก็บเกี่ยวที่มีต่อคุณภาพถั่วเหลืองในสภาพไร่นา    ปีการเพาะปลูก 2529/2530  ดำเนินการศึกษาเป็น  2 ขั้นตอน  คือ  ขั้นตอนที่ 1  ทำการวิเคราะห์ปัญหาการผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลืองของเกษตรกรทำนาสันมหาพน  ต.สันมหาพน  อ.แม่แตง  จ.เชียงใหม่  ปัญหาที่สำคัญ  ได้แก่  การปลูกล่าช้ากว่าปกติ  ทำให้เก็บเกี่ยวช้า  และเมล็ดพันธุ์ได้รับความเสียหายจากฝนต้นฤดู  ขั้นตอนที่ 2  เป็นการศึกษาผลของวันปลูก  และช่วงการเก็บเกี่ยวที่มีต่อคุณภาพเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลือง  สจ. 5  ในสภาพไร่นา  โดยปลูกถั่วเหลือง  3 ระยะคือ  วันที่  20  ธันวาคม   30  ธันวาคม   10  มกราคม  และเก็บข้อมูลเพิ่มเติมจากแปลงของเกษตรกรในโครงการซึ่งปลูกวันที่  3  มกราคม  ทำการเก็บเกี่ยวถั่วเหลือง  2 ระยะ  ระยะแรกที่ระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยาหรือระยะ  R₇  ระยะที่สอง  เก็บเกี่ยวระยะสุกแก่ในแปลง  และทำการทดสอบความชื้น  ความงอก  และความแข็งแรงของเมล็ด  หลังเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิห้องปกติ  4 เดือน

            ถั่วเหลืองพันธุ์  สจ.5  ที่วันปลูก  30  ธันวาคม  ให้ผลผลิตเมล็ดสูงสุด  476  กก. / ไร่  แต่มีเมล็ดเสีย  10 เปอร์เซ็นต์  วันปลูกที่  20  ธันวาคม  และ  10  มกราคม  ให้ผลผลิตไม่แตกต่างกันเฉลี่ย 416  กก./ไร่  แต่วันปลูกที่  10  มกราคม  มีเมล็ดเสียถึง  17  เปอร์เซ็นต์  ในขณะที่วันปลูก  20  ธันวาคม  มีเมล็ดเสียเพียง  9  เปอร์เซ็นต์

            คุณภาพเมล็ดพันธุ์หลังการเก็บเกี่ยวของถั่วเหลืองที่วันปลูกต่าง ๆ  นั้น  โดยวัดเปอร์เซ็นต์ความงอกของแต่ละเดือนในแต่ละวันปลูกมีความแตกต่างกันทางสถิติ  เฉลี่ยตลอด  4 เดือน  เท่ากับ  91  89  84  เปอร์เซ็นต์ของวันปลูกที่  20   30  ธันวาคม  และ  10  มกราคม  ตามลำดับ  สำหรับของเกษตรกรเฉลี่ย  86 เปอร์เซ็นต์  ความแข็งแรงของเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลืองมีความแตกต่างกันทางสถิติ  ปลูกเมื่อวันที่  20  และ  30  ธันวาคม  จะมีค่าดัชนี  ความงอกของเมล็ดสูงกว่าวันปลูก  10  มกราคม  เฉลี่ย  8.0   7.7  และ  7.3  ตามลำดับ  คุณภาพเมล็ดพันธุ์หลังการเก็บรักษาระหว่าง  2 ระยะวันเก็บเกี่ยวที่ทดสอบในห้องปฏิบัติการ  ไม่มีความแตกต่างทางสถิติ  แต่เมื่อนำไปทดสอบความงอกในแปลงหลังจากเก็บรักษา  4  เดือน  พบว่า  การเก็บเกี่ยวระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยาจะให้เปอร์เซ็นต์ความงอกสูงกว่าที่เก็บเกี่ยวเมื่อถั่วเหลืองสุกแก่ในแปลงของทุกกรณีวันปลูกโดยเฉลี่ย  54  และ  43  เปอร์เซ็นต์  ตามลำดับ