ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ผลของกรรมวิธีการลดความชื้นก่อนการเก็บเกี่ยวต่อคุณภาพเมล็ดพันธุ์ข้าวต้นฝน

เยาวเรศ ไชยกันทา

วิทยานิพนธ์ (วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต เกษตรศาสตร์ (สาขาวิชาพืชไร่)) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2541. 47 หน้า.

2541

บทคัดย่อ

วิธีการลดความชื้นก่อนการเก็บเกี่ยวต่อคุณภาพเมล็ดข้าวต้นฝนเพื่อลดการสูญเสียคุณภาพของเมล็ดเนื่องจากความชื้นสูง ได้ทำการทดลองที่แปลงนาทดลองอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ในระหว่างเดือนเมษายนถึง กรกฎาคม 2540 วางแผนการทดลองแบบ Split – split plot Design จำนวน 4 ซ้ำ กำหนดให้ mian plot คือ เมล็ดพันธุ์สุพรรณบุรี 60 และ กข. 10 และ Sub plot คือ 1. วิธีจัดการเก็บเกี่ยวโดยเก็บเกี่ยวข้าวที่ระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยาแล้วนวดและตากในร่ม 2. ปล่อยให้ข้าวแห้งในแปลงจนถึงระยะการเก็บเกี่ยว 3. พ่นสารไดเมทธิพิน 500 มิลลิลิตรต่อเฮกตาร์เพื่อใช้เป็นสารลดความชื้นที่ระยะสุกแก่ทางสรีนวิทยา และ 4. พ่นสารไดเมทธิพิน 750 มิลลิลิตรต่อเฮกตาร์เพื่อใช้เป็นสารลดความชื้นที่ระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยา และ sub – sub plot คือ เก็บเกี่ยวทุก 2 วัน หลังดอกบาน 50% จนกระทั่งเมล็ดมีความชื้น 14%

จากผลการศึกษาพบว่าในด้านความรวดเร็วของการลดความชื้นของเมล็ดข้าวทจากระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยาระดับความชื้นพบว่า 14 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเป็นระดับความชื้นขั้นต่ำที่เหมาะสมในการสีข้าวนั้น การลดความชื้นโดยการพ่นสารไดเมทธิพิน 750 มิลลิลิตรต่อเฮกตาร์ที่ระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยาเป็นวิธีที่เหมาะสมที่สุดโดยที่วิธีการนี้ใช้ระยะเวลาในการลดความชื้นเพียง 4.25 วัน ในพันธุ์สุพรรณบุรี 60 และ 4 วัน ในพันธุ์ กข.10 รองลงมาคือได้แก่กรรมวิธีการพ่นไดเมทธิพิน 500 มิลลิลิตรต่อเฮกตาร์ที่ระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยา ส่วนกรรมวิธีอื่นๆ ใช้ระยะนานกว่าอย่างมีนัยสำคัญ

ในด้านคุณภาพการสีข้าวหลังจากจัดกรรมวิธีพบว่า กรรมวิธีการเก็บเกี่ยวที่ระยะสุกแก่ทางสรีรวิทยาแล้วนวดและตากในร่ม ให้เปอร์เซ็นต์ต้นข้าวสูงถึง 71.70 ในพันธุ์สุพรรณบุรี 60 และ 68.43 ในพันธุ์ กข.10 ในส่วนเปอร์เซ็นต์ปลายข้าวพบว่าให้เปอร์เซ็นต์ปลายข้าวทั้ง 2 พันธุ์ต่ำคือ 28.30 เปอร์เซ็นต์ในพันธุ์สุพรรณบุรี 60 และ 31.57 เปอร์เซ็นต์ พันธุ์ กข.10 และยังพบอีกว่ากรรมวิธีดังกล่าวนี้ให้เปอร์เซ็นต์การร้าวต่ำกว่ากรรมวิธีอื่นๆ กล่าวคือ 5.75 เปอร์เซ็นต์ ในพันธุ์สุพรรณบุรี 60 และ 4.81 ในพันธุ์ กข.10