การวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของข้าวโดยเนียร์อินฟราเรดรีเฟลกแทนซ์สเปกโทรสโกปี
ศิราพร ริพล
Master of Science (Postharvest Technology), Postharvest Technology Institute, Chiang Mai University. 94 p. 2008.
2551
บทคัดย่อ
การใช้โดยเนียร์อินฟราเรดรีเฟลกแทนซ์สเปกโทรสโกปี เพื่อหาองค์ประกอบทางเคมี ของข้าว ได้แก่ ปริมาณ อมิโลส ปริมาณโปรตีน ปริมาณไขมันโดยรวม และปริมาณความชื้นของข้าวสาร 5พันธุ์ ได้แก่ ชัยนาท 1ปทุมธานี 1ข้าวเจ้าหอมสุพรรณบุรี กข15และขาวดอกมะลิ 105โดยสร้างสมการทำนายปริมาณองค์ประกอบทางเคมีของข้าว และเปรียบเทียบความแม่นยำของเทคนิคเนียร์อินฟราเรดรีเฟลกแทนซ์สเปกโทรสโกปีกับวิธีทางเคมี ทำการสุ่มข้าวสารแต่ละพันธุ์มาวัดสเปกตรัมด้วยเครื่อง NIRSystem 6500โดยวัดการสะท้อนกลับของแสงในช่วงความยาวคลื่น 1100-2500นาโนเมตร นำข้าวสารที่วัดสเปกตรัมมาวิเคราะห์คุณภาพทางเคมีที่กล่าวมา ด้วยวิธีมาตรฐาน สร้างสมการถดถอยเชิงเส้นด้วยเทคนิค partial least squares regression (PLSR) พบว่า สมการที่สร้างขึ้นในการทำนายปริมาณอมิโลส ปริมาณโปรตีน ปริมาณไขมันโดยรวม และปริมาณความชื้น มีจำนวนแฟกเตอร์ (F) ที่ใช้ในการสร้างสมการ เท่ากับ 7, 6, 4และ 4ตามลำดับ ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (R) เท่ากับ 0.97, 0.95, 0.95และ 0.93ตามลำดับ ค่าผิดพลาดมาตรฐานในกลุ่มสร้างสมการ (SEC) เท่ากับ 1.57%, 0.15%, 0.13%และ 0.16%ตามลำดับ ค่าผิดพลาดมาตรฐานในกลุ่มทดสอบสมการ (SEP) เท่ากับ 1.81%, 0.19%, 0.14%และ 0.16%ตามลำดับ ค่าเฉลี่ยของผลต่างระหว่างค่าที่ได้จากวิธีอ้างอิงกับค่าที่ได้จาก NIR (bias) เท่ากับ 0.09%, 0.04%, 0.02%และ 0.02%ตามลำดับ และค่าอัตราส่วนของค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานของกลุ่มทดสอบสมการต่อค่า SEP (RPD) เท่ากับ 3.30, 2.52, 3.01และ 2.67ตามลำดับ
จากการสร้างสมการทำนายปริมาณอมิโลสมีความแม่นยำสูงสุด รองลงมาคือ สมการทำนายปริมาณไขมันโดยรวม สมการทำนายปริมาณโปรตีน และสมการทำนายปริมาณความชื้นตามลำดับ
เมื่อทดสอบความแม่นยำของสมการด้วยข้าวจากแหล่งอื่น (unknown sample) จากการทำนายปริมาณอมิโลสมีค่า R, SEP และ bias เท่ากับ 0.96, 2.07% และ -1.17% ตามลำดับปริมาณไขมันโดยรวมมีค่า R, SEP และ bias เท่ากับ -0.27, 0.23% และ -0.59% ตามลำดับ และปริมาณความชื้นมีค่า R, SEP และ bias เท่ากับ 0.54, 0.56% และ -0.24% ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มทดสอบสมการพบว่า สมการทำนายปริมาณอมิโลสมีความแม่นยำ ส่วนสมการทำนายปริมาณไขมันโดยรวมและปริมาณความชื้นไม่มีความแม่นยำ