อิทธิพลของขนาดเมล็ดที่มีต่อการพักตัวและอายุการเก็บการรักษาของถั่วลิสงเมล็ดโตพันธุ์ขอนแก่น 60-3
นุชนภางค์ สุวรรณเทน
วิทยานิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพืชศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2543. 60 หน้า.
2543
บทคัดย่อ
- ถั่วลิสงเมล็ดโตมักจะการพักตัว ขนาดของเมล็ดที่ต่างกันอาจจะมีส่วนทำให้เมล็ดมีระยะเวลาการพักตัวต่างกัน
ดังนั้นจึงศึกษาถึงขนาดเมล็ดที่มีต่อการพักตัวและอายุการเก็บรักษาของถั่วลิสงเมล็ดโตพันธุ์ขอนแก่น
60-3 ดำเนินการทดลองที่ห้องปฏิบัติการวิทยาการเมล็ดพันธุ์ ภาควิชาพืชไร่ คณะเกษตรศาสตร์
มหาวิทยาลัยขอนแก่น ทำการทดลองระหว่างเดือนพฤษภาคม 2540 มีนาคม 2541 โดยแบ่งออกเป็น
3 การทดลองดังนี้คือ การทดลองที่ 1 เป็นการศึกษาอิทธิพลของขนาดเมล็ดถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น60-3
ที่มีต่ออายุการพักตัว โดยทดสอบความงอกของเมล็ดพันธุ์ถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น 60-3
ที่เก็บรักษาในสภาพทั้งฝักและเมล็ดที่กะเทาะเปลือกแล้ว และการเก็บรักษาเมล็ดที่ขนาดแตกต่างกัน
จำแนกขนาดเมล็ดด้วยตะแกรงรูเปิดแบบรี โดยเมล็ดใหญ่ค้างบนตะแกรงขนาด 21/64/3/4 นิ้ว
เมล็ดกลางค้างบนตะแกรงขนาด 18/64/3/4 นิ้วและเมล็ดเล็กค้างบนตะแกรงขนาด 16/64/3/4
นิ้ว ทำการทดสอบความงอกทุก 2 สัปดาห์ การทดลองที่ 2 เป็นการศึกษาอิทธิพลของระดับความเข้มข้นของสารอีธีฟอนในการแก้การพักตัวของเมล็ดถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น
60-3 ทั้ง 3 ขนาด โดยทำการทดสอบความงอกของเมล็ดพันธุ์ซึ่งทำลายการพักตัวโดยใช้สารอีธีฟอน
(2 chloroethyl phosphonic acid 48%) ความเข้มขัน 0 3x10-3 M 6x10-3
M และ 12x 10--3 M การทดลองที่ 3 เป็นการศึกษาอิทธิพลของขนาดเมล็ดถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น
60-3 ที่มีต่ออายุการเก็บรักษา ดำเนินการทดลองเช่นเดียวกันกับการทดลองที่ 1 โดยนำเมล็ดถั่วลิสงมาเก็บรักษาไว้เป็นเวลา
9 เดือน และสุ่มเมล็ดมาแก้การพักตัวก่อนการทำการตรวจสอบความงอก รวมทั้งบันทึกค่าดัชนีการงอกของเมล็ด
ค่าน้ำหนักแห้งต้นกล้า และค่าการนำไฟฟ้าทุกเดือนที่ทำการเก็บรักษา
ผลการทดลองพบว่าเมล็ดถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น 60-3 ที่เก็บรักษาทั้งฝักจะมีการพักตัวสั้นกว่าการเก็บเป็นเมล็ด เมล็ดขนาดเล็กและขนาดกลางหมดการพักตัวเร็วกว่าเมล็ดขนาดใหญ่ตามลำดับการเก็บรักษาในห้องปกติจะสิ้นสุดการพักตัวเมื่อ 12 สัปดาห์ เร็วกว่าเมื่อเก็บรักษในห้องควบคุมสภาพแวดล้อมซึ่งสิ้นสุดการพักตัวเมื่อ 16 สัปดาห์ อีธีฟอนที่ระดับความเข้มข้น 3x10-3 M เป็นระดับที่ดเหมาะสมต่อการแก้การพักตัวของเมล็ดพันธุ์ถั่วลิสงขอนแก่น 60-3 ทุกขนาดเมล็ดและทุกอายุเก็บรักษา การเก็บรักษาในห้องควบคุมสภาพแวดล้อมและเก็บในอุณหภูมิห้องการเก็บทั้งฝักจะเก็บได้นานกว่าการเก็บเป็นเมล็ด การเก็บรักษาในทั้ง 2 สภาพคือเก็บทั้งฝักและเป็นเมล็ดจะมีความงอกของเมล็ดขนาดใหญ่และขนาดกลางลดลงเร็วกว่าเมล็ดขนาดเล็ก สำหรับการประเมินความแข็งแรงโดยวิธีหาดัชนีการงอกพบว่าเมล็ดขนาดเล็กมีความแข็งแรงมากกว่าเมล็ดขนาดกลางและใหญ่ แต่หากประเมินด้วยน้ำหนักแห้งต้นกล้า เมล็ดขนาดใหญ่มีความแข็งแรงมากกว่าเมล็ดขนาดกลางและขนาดเล็กตามลำดับ