การทดสอบคุณสมบัติยับยั้งจุลินทรีย์ของสารสกัดจากเศษฝุ่นเส้นใยมะพร้าวเพื่อยืดอายุน้ำมะพร้าวสด
ธิติมา วงษ์ชีรี พรพรรณ สิระมนต์ วชิรญา อิ่มสบาย สารภี ยวดยง และ ปิยะนาถ สิริรัตนาวงศ์
วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร 49(4) (พิเศษ): 163-166.
2561
บทคัดย่อ
มะพร้าวน้ำหอมเป็นผลผลิตที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจชนิดหนึ่งของประเทศไทย โดยมีมูลค่าการส่งออกกว่าพันล้านบาท จึงทำให้มะพร้าวน้ำหอมกลายเป็นหนึ่งในสามของสินค้าเกษตรไทยที่มีอนาคตในตลาดโลก รองมาจาก ข้าวแปรรูปและทุเรียน ซึ่งแนวโน้มผู้บริโภคในปัจจุบัน ต้องการผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพหรือผลิตภัณฑ์สีเขียว ที่ไม่ผ่านการแปรรูป หรือไม่ใช้ความร้อนในการแปรรูป รวมทั้งไม่ใช้สารเคมีสังเคราะห์เป็นวัตถุกันเสียหรือสารยับยั้งจุลินทรีย์ แต่องค์ประกอบทางเคมีของน้ำมะพร้าวสดเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ จึงมีอายุการเก็บรักษาสั้น ดังนั้นในการศึกษาครั้งนี้ เพื่อหาแนวทางการใช้สารสกัดจากเศษฝุ่นเส้นใยและขุยมะพร้าว (coir dust) ในการยืดอายุน้ำมะพร้าวสด โดยทำการสกัดสดด้วยน้ำกลั่น อัตราส่วนตัวอย่างต่อตัวทำละลายเท่ากับ 1:100 (น้ำหนัก/ปริมาตร) ด้วยเครื่องอัลตราโซนิค ที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 60 นาที ซึ่งที่สภาวะนี้ให้ % yield ของสารสกัดเท่ากับ 21.42% ปริมาณฟีนอลิคทั้งหมดที่สกัดได้เท่ากับ 791.68 (GAE) หรือ 831.82 µg/g ของน้ำหนักตัวอย่างแห้ง เมื่อตรวจสอบฤทธิ์ต้านเชื้อจุลินทรีย์ของสารสกัด ที่มีความเข้มข้นกรดแทนนิค 2.18 mg/ml ด้วยวิธี agar well diffusion ในเชื้อจุลินทรีย์ Bacillus cereus, Staphylocoocus aurea, Escherichia coli และ Saccharomyces cerevisiae พบว่าสารสกัดสามารถควบคุมการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ได้ทุกชนิด เมื่อเปรียบเทียบกับชุดควบคุม (น้ำกลั่น) โดยมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดของสารสกัดมะพร้าวที่สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อ (Minimum Inhibitory Concentration : MIC) เท่ากับ 25 mg/mL ทดสอบการยืดอายุน้ำมะพร้าวสดที่อุณหภูมิห้อง (27oC) ด้วยการผสมสารสกัดอัตราส่วน 1 ต่อ 50 โดยปริมาตร พบว่าน้ำมะพร้าวมีอายุการเก็บรักษา 4 ชั่วโมง ที่อุณหภูมิห้อง แต่การลดอุณหภูมิน้ำมะพร้าวด้วยน้ำเย็น ที่อุณหภูมิ 10oC นาน 4 ชั่วโมง ก่อนนำไปเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้อง มีอายุการเก็บรักษาเพิ่มขึ้นสองเท่า โดยมีลักษณะสีและกลิ่น ที่ผู้ประเมินยอมรับได้