ประสิทธิภาพของสารสกัดจากพืชบางชนิดในการควบคุมด้วงงวงข้าวโพดและด้วงถั่วเหลืองโดยวิธีการสัมผัส
กฤติมา สระโพธิ์ทอง จรงค์ศักดิ์ พุมนวน และ อำมร อินทร์สังข์
วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร 49(4) (พิเศษ): 395-398.
2561
บทคัดย่อ
การศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดจากพืช 4 ชนิด ได้แก่ จันทร์แปดกลีบ (Illicium verum), เทียนข้าวเปลือก (Foeniculum vulgare), กานพลู (Syzygium aromaticum) และตะไคร้บ้าน (Cymbopogon citratus) ที่สกัดด้วย hexane, acetone และ ethanol ต่อตัวเต็มวัยด้วงงวงข้าวโพด (Sitophilus zeamais) และด้วงถั่วเหลือง (Callosobruchus chinensis) โดยวิธีการสัมผัสตาย โดยหยดสารทดสอบบนกระดาษกรอง ทำการสอบเบื้องต้นที่ความเข้มข้น 0.157 µl/cm2 ตรวจนับอัตราการตายที่เวลา 24 ชั่วโมง จากนั้นทำการคัดเลือกสารสกัดจากพืชที่มีประสิทธิภาพสูงในการฆ่าแมลงในโรงเก็บทั้งสองชนิดข้างต้น มาทดสอบต่อที่ความเข้มข้นต่าง ๆ กัน เพื่อหาระดับความเป็นพิษ (LC50 และ LC90) ที่ 24, 48 และ 72 ชั่วโมง จากการทดสอบ พบว่าสารสกัดจากพืชทุกชนิดมีประสิทธิภาพในการฆ่าด้วงถั่วเหลืองได้สูงกว่าด้วงงวงข้าวโพด โดยสารสกัดจากจันทร์แปดกลีบและกานพลูที่สกัดด้วย hexane มีประสิทธิภาพในการฆ่าด้วงถั่วเหลืองได้ดีที่สุด มีค่า LC50 ที่ 24 ชั่วโมง เท่ากับ 0.013-0.014 µl/cm2 ซึ่งมีประสิทธิภาพในการฆ่าสูงกว่าการฆ่าด้วงงวงข้าวโพด ที่มีค่า LC50 ที่ 24 ชั่วโมง เท่ากับ 0.131-0.232 µl/cm2 จากการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า สารสกัดจากจันทร์แปดกลีบและกานพลูที่สกัดด้วย hexane เป็นสารสกัดที่น่าสนใจในการนำไปใช้เพื่อการควบคุมแมลงในโรงเก็บทั้ง 2 ชนิด