ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ศึกษาวิธีป้องกันการทำลายของแมลงข้าวเปลือกในโรงเก็บโดยใช้สารคลุกเมล็ด (ระยะที่ 1)

จารุวรรณ บางแวก และ ประโยชน์ เจริญธรรม

รายงานการวิจัย ศูนย์วิจัยข้าวปราจีนบุรี สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร

2534

บทคัดย่อ

การเก็บเมล็ดข้าวไว้ในโรงเก็บเป็นเวลานาน ย่อมเกิดความเสียหายจากการถูกแมลงทำลายอยู่เสมอ การใช้สารเคมีในการป้องกันก็อาจจะเป็นอันตรายต่อร่างกายมนุษย์ หรือมีผลตกค้างในผลิตผ`ด้วย จึงได้ทำการศึกษาการป้องกันการทำลาวของแมลงในโรงเก็บโดยใช้สารอินทรีย์ หรือสารอื่นที่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ โดยนำน้ำคั้นจากสะเดาและสายเสือในอัตรา 20 กรัม/น้ำ 20 มล./เมล็ดพันธุ์ 1 กก. และปูนขาว อัตรา 20 กรัม/เมล็ดพันธุ์ 1 กก. มาคลุกเมล็ดโดยเปรียบเทียบกับสารเคมีฟิริมิฟอส (Pyrimiphos) อัตรา 1-2 มล./น้ำ 20 มล./เมล็ดพันธุ์ 1 กก. และการไม้ใช้สารใด ๆ ในข้าวขึ้นน้ำพันธุ์หลักจำนวน 4 พันธุ์ มีปิ่นแก้ว 56 เล็บมือนาง 111 ตะเภาแก้ว 161 และหันตรา 60 แล้วนำไปเก็บในโรงเก็บเมล็ดพันธุ์ของศูนย์วิจัยข้าวปราจีนบุรี หลังจากนั้นสุ่มเมล็ดมาทดสอบคุณภาพและการทำลายของแมลงทุกเดือนเป็นเวลา 12 เดือน จากผลการทดลองพบว่า การใช้น้ำคั้นจาก ใบสะเดา สาบเใือ และปูนขาวในระยะ 6-7 เดือนแรก สามารถป้องกันการทำลายของแมลงได้ไม่แตกต่างจากการใช้สารเคมี และเมื่อเทียบกับที่ไม่ได้ใช้สารใด ๆ เลย แมลงจะเข้าทำลายน้อยกว่า ทั้งนี้ในการใช้น้ำคั้นจากสะเดา สาบเสือและปูนขาว ยังไม่เป็นอันตรายต่อความแข็งแรงและการงอกของเมล็ด นอกจากนั้นการใช้สารคลุมกเมล็ดทุกชนิด ไม่มีผลทำให้ความชื้นในเมล็ดเปลี่ยนแปลงแต่อย่างใด อย่างไรก็ตามการทดลองนี้จะมีการดำเนินการต่อไปอีก