ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ตรวจสอบสัณฐานวิทยาและคุณภาพทางกายภาพของเมล็ดข้าวนาสวนนาชลประทาน (ระยะที่ 1)

สุภาณี จงดี ราตรี บุญญา และ มงคล มั่นเหมาะ

รายงานการวิจัย ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร

2534

บทคัดย่อ

เมล็ดข้าวนาสวนที่นำมาวิเคราะห์มาจาก งานปรับปรุงพันธุ์ข้าวที่ได้รับคัดเลือกว่าให้ผลผลิตสูงและต้านทานโรคแมลงดีแล้ว เมล็ดข้าวดังกาล่าวได้จากแปลงทดลองเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนระหว่างสถานีและภายในสถานี นาปี 2534 ในศูนย์วิจัยข้าวแพร่และสถานีทดลองเครือข่าย ได้แก่ สถานีทดลองข้าวพาน และสถานีทดลองข้าวสันปาตอง ซึ่งทำการทดลองทั้งหมด 30 แปลง จาก 16 การทดลอง และใช้พันธุ์ข้าวทดสอบผลการวิเคราะห์พบว่า เมล็ดข้าวที่ได้ทำการวิเคราะห์เป็นข้าวเหนียว (glutinous rice) 60.19 เป็นข้าวเจ้า 39.81  ขนาดและรูปร่างของเมล็ด พบว่า เมล็ดข้าวเป็นพวกข้าวเมล็ดยาว (ความยาวของเมล็ดมากกว่า 6.60 มม.) รูปร่างของเมล็ดเป็นแบบยาวเรียว 77.28 และเป็นแบบค่อนข้างป้อม 22.71 ข้าวเจ้ามีค่าความเป็นท้องไข่อยู่ในระดับต่ำ นอกจากนี้ยังพบว่า ตัวอย่างข้าวที่นำมาวิเคราะห์มีการปน (contaminate) จำนวน 14.36  ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากข้าวยังมีการกระจายตัวทางด้านพันธุกรรม หรืออาจจะมีการปะปนในระหว่างการปฎิบัติในแปลง อย่างไรก็ตามทางกลุ่มปรับปรุงพันธุ์ เขตศูนย์วิจัยข้าวแพร่ได้คัดเลือกข้าวที่มีลักษณะสัณฐานวิทยาและคุณภาพทางกายภาพที่ดีไว้ จำนวน 83 พันธุ์/สายพันธุ์ โดยพิจารณาร่วมกับปัจจัยอื่น ๆ เช่น ผลผลิตสูง และความต้านทานโรคแมลง เป็นต้น