ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

การใช้ปีปที่มียางรองฝาสำหรับเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าว

สุพัตรา สุวรรณธาดา ประสูติ สิทธิสรวง สอาง ไชยรินทร์ และ บุญโฮม ชำนาญกุล

รายงานผลการวิจัยประจำปี 2534 ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร

2534

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของบีบสังกะสีที่มียางรองฝา ในการใช้ภาชนะที่บิดผนึกสำหรับเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยใช้บีบที่มียางรอง มีบานพับและสายยูยืดระหว่างตัวบีบและฝาบีบ วางแผนแบบ RCB 4 ซ้ำ ความชื้นก่อนเก็บ 4 ระดับ คือ 1) 11  2) 12  3) 13 และ 4) 14 นำข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่เก็บเกี่ยว นวด ตาก และผ่านการทำความสะอาดเมล็ด มาปรับระดับความชื้นโดยใช้แสงแดด เป็น 4 ระดับ บรรจุใส่ปีบละ 8 กิโลกรัม ทุกระดับความชื้นทำการทดสอบความงอกความแข็งแรงก่อนเก็บ และนำมาทดสอบคุณภาพเมล็ด โดยวัดความชื้น ความงอก อัตราเร็วในการงอก และดัชนีการงอกของเมล็ด เป็นเวลา 1 ปี โดยการทดสอบ 2 เดือนต่อ 1 ครั้ง พบว่า ความชื้นของเมล็ดพันธุ์ในปีบ มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ แต่ระดับความชื้นที่ 1 (11) มีการเปลี่ยนแปลงน้อยและยะอยู่ในระดับที่ปลอดภัย ความชื้นระดับที่ (2,3,4) 12, 13 และ 14  มีการเปลี่ยนแปลงเกินกว่าระดับที่ปลอดภัย (14) ดังนั้นจึงมีผลทำให้ความงอก และความแข็งแรงของเมล็ด ลดลงจนไมีงอกในการทดลองครั้งที่ 7 ของระดับความชื้นที่ 2 (12 ) ครั้งที่ 4 ของระดับความชื้นที่ 3 (13 ) และครั้งที่ 5 ที่ระดับความชื้นที่ 4 (14 ) จากการสังเกตด้วยสายตาไม่พบการทำลายของแมลงทุกระดับความชื้น ตั้งแต่ครั้งที่ 1 จนถึงครั้งที่ 7