บทคัดย่องานวิจัย

หมวดหมู่ : ฐานข้อมูลงานวิจัย

ผลของอายุเก็บเกี่ยวต่อปริมาณเชื้อ A.flavus ในเมล็ดถั่วลิสง (ระยะที่ 2)

นิลุบล ทวีกุล วุฒิศักดิ์ บุตรธนู วีรชาติ แสงสิทธิ์ อมรา บัณฑิตวงษ์ สวิต กลางกัลยา และ กนกพร เมาลานนท์

รายงานผลงานวิจัยประจำปี 2535 ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น สถาบันวิจัยพืชไร่ กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, ขอนแก่น

2535

บทคัดย่อ

ผลของอายุเก็บเกี่ยวต่อปริมาณเชื้อ A.flavus ในเมล็ดถั่วลิสง

เชื้อรา Aspergillus flavus ทำให้เกิดสารพิษอะฟลาทอกซินในถั่วลิสง สามารถเข้าสู่เมล็ดได้ตั้งแต่อยู่ในสภาพแปลงปลูกและหลังเก็บเกี่ยว การเก็บเกี่ยวล่าช้า อาจทำให้เชื้อรามีโอกาสเข้าสู่เมล็ดได้มากขึ้น จึงทำการศึกษาเพื่อหาช่วงเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมให้มีเชื้อราดังกล่าวติดไปน้อยที่สุด ทำการทดลองที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น และสถานีทดลองพืชไร่กาฬสินธุ์ ทั้งฤดูแล้งและฤดูฝน ใช้ถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น 60-1 ระหว่างเดือนธันวาคม 2534 ถึงเดือนตุลาคม 2535 วางแผนการทดลองแบบ RCB มี 4 ซ้ำ กรรมวิธีประกอบด้วย อายุเก็บเกี่ยว 80, 87, 94, 101, 108, 115 และ 122 วัน หลังงอก นำฝักและเมล็ดที่เก็บเกี่ยวในแต่ละครั้งมาหาเปอร์เซ็นต์เชื้อราทั้นที่ และหลังลดความชื้น โดยเพาะบนกระดาษชื้น ผลการทดลองทั้งสองแห่งพบเชื้อ A.flavus ติดไปกับฝักหรือเมล็ดถั่วลิสงเพียงเล็กน้อย ทั้งฤดูแล้งและฤดูฝน (0-1.8 ขณะเก็บเกี่ยว และ 0-3 หลังตากแห้ง) แต่พบเชื้อ A.niger, Sclerotium rolfsii, Fusarium spp. และ Rhizopus spp. ติดไปกับฝักถั่วลิสงเป็นส่วนใหญ่และแทบไม่มีเชื้อราติดไปกับเมล็ดเลย จากการทดลองนี้แสดงให้เห็นว่า ปัญหาเชื้อรา A.flavus ของถั่วลิสงในสภาพไร่ยังไม่น่าเป็นห่วง ดังนั้นการเก็บเกี่ยวในช่วงอายุ 80-120 วันหลังงอก จึงไม่มีผลกับปริมาณการติดเชื้อ A.flavus