การตรวจสอบคุณภาพทางกายภาพการขัดสีของพันธุ์ข้าวนาสวนในโครงการปรับปรุงพันธุ์ ในเขตศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี
ระพีพัฒน์ จิระวงศ์วิโรจน์ ดวงใจ สุริยาอรุณโรจน์ รานี เมตตาจิตร และ สมพร เศษรฐพิพัฒนชัย
รายงานการวิจัย ศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร
2535
บทคัดย่อ
การตววจสอบคุณภาพทางกายภาพการขัดสีของเมล็ดพันธุ์ข้าวนาสวนที่ปลูกในเขตศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี และสถานีทดลองเครือข่าย เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2535 เป็นนต้นมา โดยได้ทำการตรวจสอบตัวอย่างเมล็ดประมาณปีละ 300-500 พันธุ์/สายพันธุ์ หรือกว่า 1000 ตัวอย่างต่อปี สำหรับในฤดูปลูกปี 2535 นี้ มีตัวอย่างเมล็ดพันธุ์/สายพันธุ์ข้าวนาสวนทั้งนาน้ำฝนและนาชลประทาน รวมทั้งสิ้น 29 การทดสอบ จำนวน 482 พันธุ์/สายพันธุ์ (มีพันธุ์/สายพันธุ์ที่ซ้ำกันบ้างในบางการทดสอบ) หรือจำนวน 1169 ตัวอย่างการดำเนินงานใช้ปริมาณเมล็ดพันธุ์/สายพันธุ์ตัวอย่างละ 300 กรัม มาทำการตรวจสอบคุณภาพทางการและขัดสี เช่น การวัดขนาดรูปร่างของเมล็ด สีเปลือก ระดับความใสขุ่น ระดับท้องไข่ของเมล็ด ข้าวยนและข้าวแดง ตลอดจนตรวจสอบเปอร์เซนต์ข้าวเต็มเมล์ดและต้นข้าวที่น้ำหนักความชื้นมาตรฐาน 14 เปอร์เซนต์ เพื่อจะได้ทราบลักษณะต่างๆของตัวอย่างเมล็ดที่ทำการตรวจสอบและตัวอย่างเมล็ดพันธุ์/สายพันธุ์ ที่มีคุณภาพดีตรงตามมาตรฐาน ซึ่งผลการตรวจสอบพบว่า พันธุ์/สายพันธุ์ ส่วนใหญ่มีคุณภาพทางกายภาพและการขัดสีดีเมล็ดข้าวกล้องมีความยาวเกินกว่า 7.01 มม. รูปร่างเรียว เปลือกสีฟาง ความใสขุ่นของเมล็ดข้าวสารในสายพันธุ์ IR49750-UBN-43 อยู่ในระดับใสปานกลาง-ใสมากส่วนใหญ่เป็นท้องไข่ในระดับต่ำ พบข้าวแดง ในสายพันธุ์ IR49750-UBN-43 แต่พบข้าวปนในอัตราค่อนข้างสูงโดยเฉพาะในตัวอย่างเมล็ดที่เป็นข้าวเหนียว ส่วนคุณภาพการขัดสีพบว่าพันธุ์/สายพันธุ์จากแปลงเปรียบเทียบผลผลิตในนาราษฎร์ส่วนใหญ๋ เช่น IR43568-SKN-501-3-1-3.IR43506-UBN-520-2-1-1 และWong Maen มีคุณภาพทางกายภาพและคุณภาการขัดสีที่ดีได้เปอร์เซนค์เต็มเมล็ดและตันข้าวในเกณฑ์มีสูง ระหว่าง 60.79-67.80 ที่มีน้ำหนักความมาตรฐาน 14 ใกล้เคียงพันธุ์เปรียบเทียบมาตรฐานขาวดอกมะลิ 105 (66.29)