การศึกษาคุณภาพเมล็ดทางกายภาพของพันธุ์ข้าวไร่สายพันธุ์ดีภาคใต้ (ระยะที่ 6)
จิณะรัตน์ สุวรรณวงศ์ ชูชาติ สวนกูล สุเทพ ฤทธิ์แสวง รุจิรา ปรีชา มนูญ กาญจนภักดิ์ และ วิเชียร พงศาปาน
รายงานการวิจัย ศูนย์วิจัยข้าวพัทลุง สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร
2539
บทคัดย่อ
พันธุ์ข้าวไร่ที่ใช้ส่งเสริมให้เกษตรกรในภาคใต้ ยังมีจำนวนจำกัดไม่สามารถตอบสนองต่อ
ความต้องการของเกษตรกรได้ จึงมีการปรับปรุงพันธุ์และคัดเลือกพันธุ์ข้าวที่เหมาะสมกับสภาพ
พื้นที่ปลูกข้าวในภาคใต้เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาคัดเลือกและปรับปรุงพันธุ์ข้าว
ให้มีคุณภาพเมล็ดดีมีผลผลิตสูง การดำเนินงาน ในปี 2538/39 ได้รับตัวอย่างเมล็ดข้าวจาก
แปลงเปรียบเทียบผลผลิตข้าวไร่ จากศูนย์วิจัยข้าวพัทลุง และสถานีทดลองข้าวกระบี่ จำนวน
59 พันธุ์/สายพันธุ์ รวม 139 ตัวอย่าง เพื่อทำการวิเคราะห์คุณภาพเมล็ดทางกายภาพ ซึ่งผล
การวิเคราะห์ทางกายภาพ แปลงเปรียบเทียบผลผลิตข้าวไร่ภายในสถานี จำนวน 37 ตัวอย่าง
พบว่าเมล็ดข้าวมีเปลือกสีฟาง 40.50 เปอร์เซ็นต์ สีฟางก้นจุด 29.73 เปอร์เซ็นต์ สีฟางมีกระ
สีน้ำตาลบางเมล็ด 10.81 เปอร์เซ็นต์ สีน้ำตาล 8.11 เปอร์เซ็นต์ สีฟางมีหางเล็กน้อย และสี
น้ำตาลก้นจุด 5.41 เปอร์เซ็นต์ ความยาวของเมล็ด พบว่าเมล็ดมีความยาวตั้งแต่ 7.50 มิลลิเมตร
ขึ้นไป 27.03 เปอร์เซ็นต์ ระหว่าง 6.61-7.50 มิลลิเมตร 67.57 เปอร์เซ็นต์ ระหว่าง 5.51-
6.60 มิลลิเมตร 5.40 เปอร์เซ็นต์ การประเมินค่าท้องไข่พบว่ามีค่าท้องไข่ระดับน้อย 83.78
เปอร์เซ็นต์ ปานกลาง และระดับมาก 8.11 เปอร์เซ็นต์ แปลงเปรียบเทียบผลผลิตระหว่างสถานี
จำนวน 70 ตัวอย่าง พบว่า เมล็ดข้าวมีสีเปลือกสีฟาง 21.44 เปอร์เซ็นต์ สีฟางก้นจุด 28.57
เปอร์เซ็นต์ สีน้ำตาล 7.15 เปอร์เซ็นต์ สีฟางมีหางบางเมล็ด สีฟางก้นจุดมีหางบางเมล็ด สีฟาง
ก้นจุดมีกระสีน้ำตาลบางเมล็ด สีน้ำตาลก้นจุดมีหางบางเมล็ด สีฟางก้นจุดมีหางบางเมล็ด สีฟาง
มีหระสีน้ำตาลบางเมล็ด และน้ำตาลกันจุด 7.14 เปอร์เซ็นต์ ขนาดความยาวเมล็ด พบว่าความ
ยาวเมล็ดตั้งแต่ 7.50 มิลลิเมตร ขึ้นไป 35.71 เปอร์เซ็นต์ ระหว่าง 6.61-7.50 มิลลิเมตร 50
เปอร์เซ็นต์ ระหว่าง 5.51-6.60 มิลลิเมตร 14.29 เปอร์เซ็นต์ การประเมินค่าท้องไข่ พบว่ามี
ค่าท้องไข่ระดับน้อย 50 เปอร์เซ็นต์ ปานกลาง 28.57 เปอร์เซ็นต์ค่อนข้างมาก 21.43 เปอร์เซ็นต์
และแปลงเปรียบเทียบผลผลิตข้าวในไร่นาเกษตรกร จำนวน 32 ตัวอย่าง พบว่าเมล็ดข้าวมีเปลือก
สีฟาง และสีน้ำตาลก้นจุด 25.00 เปอร์เซ็นต์ สีฟางก้นจุด 50 เปอร์เซ็นต์ ความยาวของเมล็ดพบ
ว่า ขนาดความยาวเมล็ดตั้งแต่ 7.50 มิลลิเมตร ขึ้นไป 12.50 เปอร์เซ็นต์ ระหว่าง 6.61-7.50
มิลลิเมตร 87.50 เปอร์เซ็นต์