การใช้หนอนตายหยาก (Stemona tuberosa) ในการป้องกันกำจัดแมลงศัตรูในโรงเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าว
ไพฑูรย์ อุไรรงค์ กิติยา กิจควรดี ยุวดา เกิดโกมุติ ศิริวรรณ ตั้งวิสุทธิจิต กัมปนาท มุขดี และ ประสูติ สิทธิสรวง
รายงานวิจัยประจำปี 2539 เล่ม 2 ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร. หน้า 754-758. 344 หน้า.
2539
บทคัดย่อ
การศึกษาการใช้ส่วนรากของต้นหนอนตายหยาก ป้องกันกำจัดแมลงศัตรูในโรงเก็บมี
วัตถุประสงค์ เพื่อนำส่วนรากของต้นหนอนตายหยากมาใช้แทนการใช้สารเคมีฆ่าแมลง โดย
ทดสอบความเป็นพิษและประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัดแมลงศัตรูในโรงเก็บกับแมลงที่
สำคัญ 2 ชนิด คือ มอดหัวป้อม (Phyxopertha deminica F.) และด้วงงวง (Sitophilus
spp.) ทดลองในห้องปฏิบัติการ สถานีทดลองข้าวบางเขน ผลการทดสอบความเป็นพิษและ
ประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัดแมลงในห้องปฏิบัติการพบว่าสารสกัดจากรากของต้นหนอน
ตายหยากมีพิษต่อมอดหัวป้อม ยิ่งระดับความเข้มข้นสูงยิ่งมีผลทำให้มอดหัวป้อมตายเร็วและ
มากขึ้น เมื่อครบ 30 วัน ที่ระดับความเข้มข้น 1, 2 และ 3 มล./ข้าวกล้อง 200 กรัม มีมอด
หัวป้อมตายคิดเป็นเปอร์เซ็นต์เท่ากับ 28, 46 และ 81% ตามลำดับ สำหรับด้วงงวงข้าว
พบว่าสารสกัดจากรากหนอนตายหยากในอัตราและความเข้มข้นดังกล่าวมีความเป็นพิษต่อ
ด้วงงวงน้อยมาก เมื่อครบ 30 วัน ที่ความเข้มข้น 1, 2 และ 3 มล./ข้าวกล้อง 200 กรัม
มีด้วงงวงตายคิดเป็นเปอร์เซ็นต์เท่ากับ 2, 1 และ 2% แสดงว่าที่ระดับความเข้มข้นเท่า
กันสารสกัดจากรากต้นหนอนตายหยากจะมีความเป็นพิษต่อมอดหัวป้อมมากกว่าด้วงงวง
แต่ความเป็นพิษต่อแมลงศัตรูในโรงเก็บทั้งสองตัวต่ำ โดยเฉพาะด้วงงวงยังไม่เหมาะสม
ที่จะนำมาใช้ป้องกันแมลงในโรงเก็บ