บ้านขาม ต้นแบบชุมชนเข้มแข็ง บูรณาการกองทุนสร้างการผลิตในชุมชน
เมื่อวันที่ 2 กันยายน 51
ปัจจุบันหลายประเทศทั่วโลกเริ่มเข้าสู่กระแสการเปลี่ยนแปลง และการพัฒนาเศรษฐกิจให้มีความยั่งยืน สามารถพึ่งพาตนเองและแข่งขันบนเวทีโลกได้ กระนั้นจะต้องอาศัยองค์ความรู้ในการสร้างพลังขับเคลื่อนอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเริ่มตั้งแต่การสร้างพลังชุมชนให้เข้มแข็ง แล้วพัฒนาต่อยอดไปสู่ระดับประเทศ กรมการพัฒนาชุมชน (พช.) เป็นอีกหน่วยงานหนึ่งที่สร้างพลังชุมชนเพื่อขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ยกระดับความสามารถด้วยการบริหารจัดการชุมชน เพื่อนำไปสู่การสร้างความเข้มแข็งในวิถีชีวิตที่พึ่งพาตนเอง และสามารถแข่งขันได้
นายปรีชา บุตรศรี อธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน กล่าวว่า เพื่อเป็นการแก้ปัญหาความยากจนตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง กรมฯ ได้ให้แต่ละจังหวัดทั่วประเทศรณรงค์ส่งเสริมให้ชุมชนต่าง ๆ หันมาสร้างพลังชุมชนและพัฒนาการเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยการบริหารจัดการชุมชน เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจชาติ
โดยเริ่มจาก แผนการเพิ่มรายได้ ลดรายจ่ายในภาคครัวเรือน เพื่อให้ตัวเองพออยู่ได้ จากนั้นพัฒนาไปสู่การส่งเสริมการรวมกลุ่มของประชาชน เพื่อสร้างความเข้มแข็ง ให้มีความสามารถในการประกอบธุรกิจ เป็นวิสาหกิจชุมชนได้ ซึ่งที่ผ่านมามีหลายหมู่บ้านที่ประสบความสำเร็จในการบริหารจัดการตัวเอง จนมีความเข้มแข็ง สามารถพึ่งพาตนเองได้
นางเชื่อง คำสุภาพ ผู้ใหญ่บ้านบ้านหนองช้าง และผู้นำกลุ่มชุมชนบ้านขาม ต.มะขาม จ.ชัยภูมิ เล่าให้ฟังว่า เริ่มแรกกรมการพัฒนาชุมชนเป็นหน่วยงานฝ่ายวิชาการ ที่ให้ความรู้ในการจัดตั้งกลุ่มชุมชนออมทรัพย์เพื่อการผลิต ยึดหลักการอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน จากนั้นพัฒนาองค์ความรู้ และต่อยอดไปสู่การสร้างอาชีพให้เกิดขึ้นในชุมชน
“บ้านขาม” เริ่มทำตามแผนการพัฒนาชุมชนเข้มแข็งตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาตั้งแต่ปี 2533 และบ้านหนองช้างเริ่มมาตั้งแต่ปี 2542 โดยสองหมู่บ้านจะทำงานร่วมกัน ซึ่งก่อนที่จะรวมกลุ่มออมทรัพย์กันนั้น ชาวบ้านยังไม่รู้เรื่องทุน แต่มีความจำเป็นต้องใช้ทุน จึงมีแผนไปกู้ยืมเงินทุนจากข้างนอก สุดท้ายเปลี่ยนแผนหันมาระดมทุนกันเองภายในหมู่บ้าน และเห็นว่าทุนที่ได้มีเยอะ เลยไม่ต้องไปกู้เงินจากข้างนอก จากนั้นเอาทุนมาบูรณาการให้ชาวบ้านสามารถหยิบยืมได้
หลังจากชาวบ้านกู้ยืมเงินจากกองทุนไปแล้ว การประกอบอาชีพของชาวบ้านก็เกิดขึ้น และมีการขยายโครงการต่อเนื่อง เช่น “1 คน 1 สัญญา” โดยคนที่ยืมเงินไปต้องมีการปลูกต้นไม้ 1 ต้น จึงทำให้โครงการเป็นรูปธรรมมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีโครงการทำลานตากผลิตผลทางการเกษตร รับซื้อผลผลิตจากชาวบ้านในชุมชน ให้ราคาที่เป็นมาตรฐานเท่ากับตลาดกลาง
ชุมชนบ้านขาม ยังได้รวมกลุ่มออมทรัพย์เลี้ยงโค เพื่อให้ชาวบ้านกู้ยืมเงินปลอดดอกเบี้ยใน 3 ปี แต่มีเงื่อนไข คือ ต้องเลี้ยงโคให้กลุ่ม 1 ตัว โดยกลุ่มจะเป็นผู้รับซื้อโดยตรงจากชาวบ้าน และทำการตลาดต่อไป ซึ่งการทำงานของชุมชนบ้านขามจะเป็นลักษณะการประสานงานเป็นเครือข่ายกับชุมชนรอบนอก บริหารจัดการกองทุนด้วยตัวเอง ปล่อยกู้แล้วสร้างผลผลิตให้เกิดขึ้นในชุมชน
แผนพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชนบ้านขามต่อไป คือ การลดต้นทุนการผลิต ลดการใช้ปุ๋ยเคมี ปรับเปลี่ยนมาใช้ปุ๋ยชีวภาพมากขึ้น ซึ่งเป็นอีกแนวทางหนึ่งในการสร้างชุมชนเข้มแข็งตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ที่มา : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ วันที่ 2 กันยายน 2551
http://www.dailynews.co.th/web/html/popup_news/Default.aspx?Newsid=175446&NewsType=1&Template=1
ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Postharvest Technology Innovation Center
เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว | ข่าวเกษตร | บทความ | ฐานข้อมูลงานวิจัย | วีดีโอ | Postharvest Technology
