ลดพิษของโลหะหนักในปลาด้วยวิตามินซี
เมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 51
ปลาเป็นแหล่งอาหารสำคัญของมนุษย์ เนื่องจากมีคุณค่าทางโภชนาการสูง รับประทานง่าย เหมาะสำหรับคนทุกวัย แต่จากการรายงานผลการติดตามคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำต่าง ๆ ทั่วประเทศของกระทรวงสาธารณสุข พบว่าปัจจุบันแม่น้ำเกือบทุกสายในประเทศไทย ได้แก่ แม่น้ำเจ้าพระยา ป่าสัก ท่าจีน มูล และชี มีการปนเปื้อนของสารอินทรีย์ แบคทีเรีย และโลหะหนักในปริมาณที่สูงกว่ามาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกกำหนด เนื่องจากมีการใช้โลหะหนักจำนวนมากทั้งในภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรม และเหมืองแร่ โลหะหนักเหล่านี้สามารถสะสมอยู่ในสิ่งแวดล้อมและห่วงโซ่อาหารได้เป็นระยะเวลานาน จึงก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ กับคนและสัตว์เป็นอย่างมาก จำเป็นต้องทำการศึกษาเพื่อหาแนวทางในการแก้ไข
มีรายงานการวิจัยที่ศึกษาพบว่า วิตามินซี เป็นสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อสัตว์น้ำโดยเฉพาะปลา เนื่องจากปลาไม่สามารถสร้างวิตามินซีเองได้ ซึ่งวิตามินซีจะเกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโต การสร้างภูมิคุ้มกัน และการป้องกันการติดเชื้อ นอกจากนี้ยังมีการศึกษาประสิทธิผลของวิตามินซีต่อการลดความเป็นพิษของสารที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของโครโมโซม พบว่าวิตามินซีสามารถลดจำนวนเม็ดเลือดแดงที่มีนิวเคลียสผิดปกติ และลดจำนวนสเปิร์มของปลาที่มีรูปร่างผิดปกติได้
ล่าสุด ผศ.ดร.วรรณีย์ จิรอังกูรสกุล คณะวิทยาศาสตร์ ม.มหิดล และคณะได้รับทุนสนับสนุนจากฝ่ายวิชาการ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เพื่อทำการศึกษาผลของอาหารเสริมวิตามินซีในการลดความเป็นพิษของโลหะหนัก ได้แก่ แคดเมียม ทองแดง และตะกั่ว ในปลาน้ำจืดที่นิยมเลี้ยงและบริโภคในประเทศไทยที่จัดอยู่ในกลุ่ม 10 อันดับแรกจากข้อมูลสถิติของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ได้แก่ ปลานิล ปลาตะเพียน และปลาจะละเม็ด โดยนำมาเลี้ยงในตู้ปลาที่บรรจุน้ำประปาที่ผ่านการกรองและการตรวจคุณภาพน้ำตามมาตรฐาน จำนวนปลาที่เลี้ยงต่อตู้จะไม่แออัดจนเกินไป เพื่อป้องกันไม่ให้ปลาเกิดความเครียด
จากนั้นนักวิจัยได้สังเกต และบันทึกการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของนิวเคลียสเม็ดเลือดแดง และพยาธิสภาพที่เหงือก ตับ และไต คำนวณหาค่าความเป็นพิษเฉียบพลันของโลหะหนักทั้ง 3 ชนิดในปลาน้ำจืดที่ศึกษาแต่ละชนิดที่จำนวนชั่วโมงต่างกัน พบว่ามีการเปลี่ยนแปลงของนิวเคลียสเม็ดเลือดแดงอย่างผิดปกติมากที่สุดในกลุ่มปลาที่เลี้ยงในน้ำที่มีโลหะหนัก และกินอาหารปลาปกติ ซึ่งจะส่งผลให้เซลล์ต่าง ๆ ในตัวปลาไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ขณะเดียวกันพบว่าลดลงในกลุ่มที่ให้อาหารเสริมวิตามินซี
สำหรับรอยโรคหรือพยาธิสภาพที่ตรวจพบในตัวปลา ได้แก่ การบวมและการเชื่อมรวมกันของเหงือกแต่ละซี่ การคั่งของเลือดและการตายของเซลล์ตับ นอกจากนี้ยังพบการฝ่อของกรวยไต การบวมและการตายของเซลล์ท่อไต พยาธิสภาพเหล่านี้มีความรุนแรงน้อยลงในกลุ่มที่ให้อาหารเสริมวิตามินซี
“การให้อาหารเสริมวิตามินซีจึงสามารถเป็นปัจจัยหนึ่งในการช่วยลดความเป็นพิษของโลหะหนักในปลาน้ำจืดได้ เมื่อมีการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม สำหรับปริมาณที่เหมาะสมคือ 1,000 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักปลา 1 กิโลกรัม ซึ่งจะนำไปผสมกับอาหารปลาแล้วปั้นเป็นเม็ด ๆ ก่อนนำไปอบแห้ง” ผศ.ดร.วรรณีย์ กล่าว
สำหรับเกษตรกรผู้เลี้ยงปลารายใดสนใจอาหารเสริมวิตามินซีดังกล่าว สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โทร.0-2201-5563.
ที่มา : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ วันที่ 29 ธันวาคม 2551
http://www.dailynews.co.th/web/html/popup_news/Default.aspx?Newsid=186460&NewsType=1&Template=1
ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Postharvest Technology Innovation Center
เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว | ข่าวเกษตร | บทความ | ฐานข้อมูลงานวิจัย | วีดีโอ | Postharvest Technology
