เมื่อวันที่ 30 มีนาคม 52
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ได้ประทานชื่อ “โสมสวลี” เพื่อใช้เรียกชื่อกล้วยไม้สายพันธุ์ใหม่จาก...สวนกล้วยไม้แอร์ออร์คิดส์ แอนด์ แล็บ เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2550 ที่ผ่านมา ซึ่งมี นายสวง คุ้มวิเชียร จากชาวบ้านธรรมดาก้าวขึ้นมาเป็นผู้บุกเบิกและทำการวิจัยเพาะเลี้ยงกล้วยไม้ กระทั่งประสบความสำเร็จในชีวิตรากหญ้า
กล้วยไม้ พันธุ์โสมสวลี มีลักษณะลำต้นขนาด กะทัดรัด สูง 40-50 เซนติเมตร ดอกมีสีม่วงครามอ่อน มีลายเส้นสีขาวอ่อนๆ แฝงอยู่ในกลีบ เมื่อดอกเริ่มบานใหม่ๆ จะมีสีเข้ม แต่เมื่อบานเต็มที่ สีม่วงของดอกจะสว่างขึ้น ส่วน คอดอกเป็นสีขาว ก้านช่อของดอกไม่ยาวมาก ปลูกเลี้ยงง่าย หากหน่อสุดแล้ว จะออกดอกตลอดทั้งปี จึงเหมาะนำไปทำเป็นกล้วย ไม้ประดับชนิดตั้งแสดงทั้งต้นและดอก
ไชยพันธุ์ คุ้มวิเชียร ผู้จัดการทั่วไป สวนกล้วยไม้ แอร์ออร์คิดส์ แอนด์ แล็บ บอกว่า กล้วยไม้พันธุ์โสมสวลี ซึ่งเป็นลูกไม้ใหม่ชนิดหนึ่งที่ออกมาจากการเพาะเลี้ยงในห้องแล็บ เมื่อราวปี 2546 มีประมาณ 400-500 ต้น หน้าตาคล้ายกัน มีสีกลายและเด่นออกเป็นสีม่วงคราม ซึ่งสีนี้เกิดขึ้นยากในจำพวกไม้สกุลหวาย ซึ่งเป็นผลการทดลองวิจัย โดยการผสมพันธุ์มาจากกล้วยไม้สกุลหวาย ต้นพ่อพันธุ์ ชื่อ “คอมแพ็คตั้ม โบตาบลู” ส่วนต้นแม่พันธุ์ คือ “ขาวธนิดาไวท์” ใช้การเพาะเลี้ยงเนื้อ เยื่อ Micropropagation คือ การนำส่วนที่เล็กมากอาจเป็นส่วนของ เซลล์เนื้อเยื่อ อวัยวะ หรือ เอ็มบริโอ มาเลี้ยงในหลอดแก้ว หรือภาชนะอื่นๆในสภาพปลอดเชื้อ ซึ่งต้องมีความรู้ความเข้าใจในหลัก การของการเพาะเลี้ยงเนื้อ เยื่อ จึงสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง
สำหรับสวนกล้วย ไม้แอร์ออคิดส์ฯ ได้เริ่มปลูกกล้วยไม้ และทำวิจัยในห้องแล็บมาหลายสิบปีแล้ว กล้วยไม้ที่มีชื่อเสียง เริ่มแรกคือ “Dancing Lady” หรือที่เรียกว่า “Sweet Sugar” ใช้พื้นที่ด้านหลังของฟาร์มเป็นห้องแล็บเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อและขยายพันธุ์กล้วยไม้ชนิดใหม่ๆ ออกมามากมาย เมื่อได้ผลสำเร็จ จึงนำออกมาลงแปลงทดลอง แล้วก็ต้องใช้ความชำนาญและการเอาใจใส่ดูแลสังเกตกระทั่งเติบโตขึ้น จนออกดอกและเปลี่ยนแปลงสีสัน
กระทั่ง กล้วยไม้มีอายุมากขึ้น จะมีอาการที่เรียกว่า “แก่” หรือแสดงอาการ “เหี่ยวเฉา” และให้ดอกน้อยลง หรือไม่ให้ดอกเลย จึงต้องมีการ “ทำสาวให้กล้วยไม้” ซึ่งขั้นตอนเริ่มจากนำกิ่งของกล้วยไม้มา ตัดส่วนปลายออก แล้วเฉือนบริเวณโคนก้านโดยให้ติดส่วนที่จะเกิดรากเร็วไว้ด้วย ก่อนจะนำไปปักชำลงในภาชนะที่มีกาบมะพร้าวรองรับไว้
จากนั้นรดน้ำทุกวันทั้งเช้า-เย็น หรืออาจจะใส่ปุ๋ยเพื่อเร่งการเติบโตของรากก็ย่อมทำได้ กล้วยไม้ กิ่งเดิมจะยังเติบโตอยู่ และใช้เวลาไม่กี่วัน ก็จะเริ่มแตกหน่อใหม่ และให้ดอกเหมือนเมื่อครั้งกล้วยไม้ยังสาวอยู่
สำหรับที่แอร์ออร์คิดส์ มีอยู่ 2 สายพันธุ์หลัก คือ เดนโดเบียน (หวาย) และสายพันธุ์ ออนซีเดี่ยม ซึ่งได้รับการพัฒนาสายพันธุ์ โดยนักวิจัยจากห้องแล็บ ทำให้มีสีสันสวยแปลก อีกทั้งยังทนต่อสภาพภูมิอากาศ ที่มีชื่อเสียงคือ กระทิงแดง, ธนิดาบราวน์, ฮิดเด้น มันนี่ และ ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีกล้วยไม้พันธุ์ใหม่ๆที่เพิ่งออกมาและยังรอตั้งชื่ออีกหลายชนิด
ใครที่อยากเป็นเจ้าของ กล้วยไม้พันธุ์โสมสวลี เห็นทีต้องรอเก้อ เพราะเขาไม่ได้นำออกจำหน่าย แต่หากอยากชมก็แวะไปที่สวนกล้วยไม้ “แอร์-ออร์คิดส์” ตั้งอยู่ที่หมู่ 3 ต.นราภิรมย์ อ.บางเลน จ.นครปฐม ตั้งแต่เช้ากระทั่งตะวันตกดิน ถึงจะปิดประตู.
ที่มา : หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ วันที่ 30 มีนาคม 2552
http://www.thairath.co.th/news.php?section=agriculture&content=130361